Een stuk moderne geschied-
schrijving is Gandhi, een
verfilming van het leven van
een van de grootste denkers
uit onze eeuw. Mahatma
Gandhi was in India van es-
sentieel belang voor het ver-
krijgen van onafhankelijk-
heid van Engeland. Maar
ook in de rest van de wereld
heeft zijn levensopvatting
veel invloed gehad. Volgens
Albert Einstein: "In volgen-
de generaties zullen de
mensen nauwelijks nog ge-
loven dat zo'n man ooit, in
vlees en bloed, over de aar-
de heeft gelopen."
er een film van maken. Dat het
een miljoenenproject moest
worden stond voor hem vast.
Attenborough ging werken aan
het script en op zoek naar vol-
doende geld om het te kunnen
verfilmen. Van tijd tot tijd hield
hij zich bezig met andere films,
maar Gandhi bleef hoofdzaak.
Pas in 1980, na 18 jaar onder-
handelen met geldschieters, en
na veel teleurstellingen, kon At
tenborough beginnen. Hij heeft
inmiddels een boek geschreven,
in search of gandhi, waarin hij
deze lijdensweg beschrijft.
Er werd hem gevraagd wat de
aantrekkingskracht van Gandhi
Mohandas K. Gandhi was een
klein, bruin Indiaas mannetje,
dat onophoudelijk voor zijn volk
heeft gestreden. We kennen
hem onder zijn Indiase titel
"Mahatma", grote ziel. Hij stu-
deerde rechten in Zuid-Afrika
rond 1890. Terug in zijn land
groeide hij uit tot de vader van
het vrije India. In zijn strijd voor
onafhankelijkheid was hij fel
gekeerd tegen gebruik van ge-
weld. Door zijn toedoen ver-
kreeg India in 1947 onafhanke
lijkheid. In 1948 werd Gandhi
vermoord.
Typerend voor hem: tijdens zijn
verblijf in Zuid-Afrika moest hij
op een dag van het trottoir
stappen om plaats te maken
voor twee passerende blanken.
Hij zei: "Het is mij altijd een
raadsel geweest hoe mensen
zich geeerd kunnen voelen door
de vernedering van hun mede-
mensen."
Lijdensweg
Richard Attenborough is een
gerenommeerde Engelse
acteur/producent/regisseur. Hij
speelde hoofdrollen in bijna zes-
tig films, produceerde er een
aantal, en regisseerde er inmid
dels vier (o.a. A bridge too far).
Twintig jaar geleden werd zijn
aandacht op Gandhi gevestigd
door het lezen van diens biogra-
fie. Vanaf dat moment wilde hij
23
was, waardoor Attenborough
een derde van zijn leven aan de
film had besteed. "Dat is niet
moeilijk," zei hij, "Gandhi laat
ons zien hoe we kunnen ophou-
den elkaar te vermoorden
Bewegend licht
Wat de film laat zien is
het levensverhaal van de filo-
soof. Mahatma Gandhi is in In
dia legendarisch geworden. Op
een dag suggereerde iemand
dat Attenborough in de film
Gandhi moest voorstellen als
een bewegend licht. De regis-
seur deed dat natuurlijk niet. Hij
heeft geprobeerd zo natuurge-
trouw mogelijk het leven en
denken van Gandhi te laten
zien. Met muziek die daar het
beste bij past (van Ravi Shan-
kar).
Eenvoudig was dat alles niet.
Zo verschenen op de begrafenis
van Gandhi in 1948 2,5 miljoen
mensen. Attenborough deed dat
nog eens dunnetjes over en zet-
te voor de camera's een pro-
cessie in touw met 300.000 fi-
guranten. In totaal heeft de film
meer dan 50 miljoen gulden ge-
kost.
Ben Kingsley
Verschillende bekende acteurs
doen mee zoals Candice Ber
gen, Trevor Howard en Martin
Sheen. Maar de hoofdrol, Gan
dhi zelf, wordt gespeeld door
een nieuweling in het vak. Ben
Kingsley was alleen in Engeland
bekend als toneel-acteur. Hij
was gespecialiseerd in Shake
speare, maar hij had nog nooit
voor filmcamera's gestaan.
Ben Kingsley's vader kwam uit
India. Daardoor vertoont de ac-
teur gelijkenis met de Mahat
ma. 0m deze gelijkenis te ver-
sterken ging Kingsley op een
streng dieet. 0m Gandhi's soe-
pelheid van lichaam te verkrij-
gen deed hij iedere dag ander-
half uur aan yoga.
Met een dergelijke grote toewij-
ding heeft hij de rol uitstekend
gespeeld. In Amerika werd hij
onmiddellijk getipt voor een Os
car. Een Britse filmcritica zei
daarop: "Eigenlijk is het te ordi-
nair om zoiets te zeggen. Hij is
te goed voor een Oscar."
Op een dag, na alle training,
moest Kingsley beginnen met
de opnames. Hij stapte uit zijn
auto in een klein dorpje in India,
verkleed als Gandhi in zijn late
re jaren. Oude mensen in India
kunnen zich hun geestelijk lei-
der zo nog herinneren. Tot zijn
verrassing werd de verklede
Kingsley door een oude boer
begroet op de manier waarop
men daar alleen de allerbelang-
rijksten begroet. letwat verle-
gen legde Kingsley uit dat hij
slechts een acteur was, ver
kleed als Mahatma Gandhi.
"Dat weten we," zei de boer,
"maar door jou zal hij opnieuw
leven." lonk
Gandhi
Ben Kingsley als Mahatma Gandhi.
